فیلم اوپنهایمر درباره رابرت اوپنهایمر و ماجرای آزمایش ترینیتی در پروژه منهتن به رهبری او است. اوپنهایمر را پدر بمب اتمی آمریکا می‌دانند. آزمایش ترینیتی بعد از چند هفته در هیروشیما و ناکازاکی تکرار شد. اینبار اما ماجرا بمباران اتمی واقعی با قربانیان واقعی بودند. نولان در فیلم Oppenheimer ماجرای این آزمایش و تولد بمب اتم را روایت میکند. این فیلم با بازی کیلین مورفی در نقش اول همراه است و در21 جولای 2023 اکران شده است. ( 30 تیر 1402). اوپنهایمر پس از اکران تحسین مخاطبان و منتقدان را به همراه داشته است و هم اکنون با امتیاز 8.5 در سایت IMDB در رده 54 از برترین فیلمهای تاریخ است.
انفجار اتمی، اوپنهایمر و تابستان داغ سینما با کریستوفر نولان
تابستان 2023 برای اهالی سینما با اکران فیلم اوپنهایمر از همیشه داغ‌تر بود. دوجین ستاره در معیت آقای کارگردان یعنی کریستوفر نولان، ماجراهای مربوط به پدر بمب اتمی آمریکا یعنی رابرت اوپنهایمر را روایت کردند. کریستوفر نولان برای نقش اوپنهایمر دست گذاشت روی یکی از محبوب‌ترین بازیگرها یعنی کیلین مورفی که در اولین یادآوری او را با نقش درخشانش در پیکی بلایندرز به یاد می‌آوریم. البته این اولین همکاری مورفی و نولان نبود و کارگردان بلندآوازه هالیوود قبل‌تر در فیلمهای اینسپشن، بتمن و دانکرک از مورفی بازی گرفته است اما اینبار مورفی برای اولین بار نقش اول فیلم نولان را به عهده گرفت. غیر از مورفی کریستوفر نولان از مت دیمون و امیلی بلانت هم استفاده کرد. بلانت نقش همسر اوپنهایمر را به عهده داشت. از دیگر ستارگان این فیلم می‌توان به رابرت دانی جونیو، فلورنس پیو، بن افلک و کیسی افلک اشاره کرد.
اوپنهایمر چه کسی است و چرا اهمیت دارد؟
به صورت خلاصه اوپنهایمر را پدر بمب اتمی آمریکا می‌دانند و این دلیل اهمیت او است. رابرت اوپنهایمر در خانواده‌ای یهودی که اصالت آلمانی داشت به دنیا آمد؛ مهاجرانی که سال 1888 به نیویورک آمدند. رابرت در مسیر تحصیلات آکادمیک خود سر از هاروراد و کمبریج درآورد و با بزرگانی مثل ارنست رادرفورد و مارکس بورن آشنا شد. او استاد دانشگاه برکلی و موسسه دانشگاهی کالیفرنیا شد و در روزهایی که آتش جنگ جهانی دوم از همیشه شعله‌ورتر بود به پیشنهاد لزلی گراوز که در ارتش آمریکا حرفش خریدار داشت، مدیر پروژه منهتن شد. پروژه‌ای که مسیر تاریخ را در روزهای جنگ جهانی دوم، آن طور که آمریکا می‌خواست رقم زد.
از منهتن تا هیروشیما، اوپنهایمر مسیر تاریخ را عوض میکند
نتیجه تلاش‌های علمی در پروژه منهتن به رهبری رابرت اوپنهایمر در ساعت 5:29 دقیقه بامداد روز 16 ژوئیه معلوم شد؛ آزمایش هسته‌ای با رمز ترینیتی ( به معنای تثلیث) اتفاق افتاد و اوپنهایمر هم شاهدش بود. او بعدها درباره آن روز گفت به یاد قطعه‌ای یک حماسه هندی افتادم: «خودِ مرگ شده‌ام، ویرانگر دنیاها». چند هفته بعد این اتفاق تکرار شد البته نه به صورت آزمایشی. هیروشیما و ناکازاکی بمباران اتمی شدند، قتل عام حیرت انگیزی اتفاق افتاد و 220 هزار نفر جان خود را از دست دادند .
کریستوفر نولان و بازسازی آزمایش ترینیتی
می‌توان گفت در بعضی از پارامترها نولان از کارهای قبلی خودش هم در اوپنهایمر فراتر رفته است. نولان گفته بود از انفجارهای واقعی برای بازسازی پروژه منهتن و آزمایش ترینیتی استفاده خواهد کرد. اتفاقی که احتمالا فقط نولان و تیمش در میان سینماگران از عهده آن بر می‌آیند. طرفداران سینما در فیلم اوپنهایمر سکانسی را تماشا کردند که در نمونه واقعی آن در نیومکزیکو، سال‌ها پیش، مسیر تاریخ از نو نوشته شد.
از تنت تا اوپنهایمر
در فیلم Tenet محصول 2020 مکالمه ای بین پریا و جان دیوید واشنگتن وجود دارد که در آن اسم رابرت اوپنهایمر ذکر می‌شود. به عقیده بسیاری این علامت نشان دهنده وجود ایده ساخت فیلم اوپنهایمر در ذهن نولان از مدتها پیش است.
فیلم Oppenheimer دومین اثر نولان درباره جنگ جهانی دوم
فیلم Oppenheimer دومین باری است که نولان و جنگ جهانی دوم در یک فیلم به هم میرسند. روزی که اوپنهایمر اکران شد درست 6 سال از اکران دانکرک گذشته بود؛ فیلمی بر اساس داستانی واقعی که در آن 800 قایق غیرنظامی جان چندصدهزار نظامی فرانسوی و انگلیسیِ گرفتار در محاصره آلمانها را نجات داد. دانکرک قاب نجات جان و زندگی بود و در نقطه مقابل اینبار فیلم اوپنهایمر روایت مرگ و قتل عام است.
نولان برای موسیقی متن هم به سراغ بهترین‌ها رفته است
حال و هوای فیلم و سخت پسندبودن نولان باعث شده است تا او برای موسیقی متن فیلم هم سراغ یکی از بهترین‌ها برود. حرف از لودویگ گورانسون است. کسی که در کارنامه‌اش هم گرمی را برده است، هم نامزد اسکار و گلدن گلاب بوده است. این دومین همکاری گورانسون و نولان است. در هر دو فیلم هم هانس زیمر، همراه همیشگی نولان در موسیقی فیلم، مشغول موسیقی دو فیلم Dune بخش 1 و بخش 2 بود و قرعه ساخت موسیقی متن فیلمهای نولان به نام گورانسون افتاد.
کتابی که فیلم اوپنهایمر بر اساس آن ساخته شده است
سازندگان فیلم اوپنهایمر برای ساخت این اثر نگاه ویژه ای به کتاب پرومته آمریکایی: پیروزی و تراژدی جی رابرت اوپنهایمر داشته‌اند. عنوان لاتین کتاب American Prometheus: The Triumph and Tragedy of J. Robert Oppenheimer است. نویسنده این کتاب کای برد و مارتین جی شروین به صورت مشترک بوده اند و برای آن پولیتزر و جوایز فراوان دیگری را برده‌اند. 25 سال هم طول کشید که تا این کتاب پس از مصاحبه های فراوان به رشته تحریر در بیاید. عنوان کتاب هم همان طور که پیدا است به یکی از اساطیر یونان باستان اشاره دارد.
پرومته که بود و چه کرد؟
پرومته اشاره با مسمایی است که می‌توان گفت کاری را میان خدایان یونان باستان انجام داد که همین رابرت اوپنهایمر در زمان انسان معاصر به آن دست زد. پرومته آتش را از خدایان المپ دزدید و به انسان داد و تمدن بشری مسیر متفاوتی را از آن پس پیمود. پرومته پس از ربودن آتش و هدیه دادن آن به انسان از سوی زئوس به زنجیر کشیده شد، سرنوشت اندوه باری که نوع دیگر آن را رابرت اوپنهایمر تجربه کرد.
ایده ساخت اوپنهایمر از یک هدیه شروع شد
رابرت پتیسون پس از اینکه نولان فیلم تنت را ساخت کتاب پرومته آمریکایی را به او هدیه داد، این هدیه چیزی بیشتر از یک هدیه شد و نولان پس از مطالعه آن به فکر ساخت فیلم اوپنهایمر افتاد.
کریستوفر نولان، کارگردان اوپنهایمر در مصاحبه‌ای گفته بود زمانی که به تصویر رابرت اوپنهایمر روی جلد کتاب پرومته آمریکایی نگاه می‌کردم به نظرم رسید کیلین مورفی باید نقش او را بازی کند. مورفی هم پس از پذیرش نقش برای اینکه به شکل و شمایل این دانشمند آمریکایی نزدیک شود رژیم سفت و سختی غذایی را در پیش گرفت تا وزن خود را کم کند.
جایی در میان نامزدهای اسکار برای این فیلم کنار بگذارید
از همین حالا اهالی سینما یکی از نامزدهای اسکار آینده را فیلم اوپنهایمر می‌دانند. کاری که نولان قصد دارد به همراه آن تمام اما و اگرهای فیلم تنت و دانکرک را پشت سر بگذارد و بی و حرف و حدیث تا مدتی با یک شاهکار، گیشه و جایگاه رضایت تماشاگران را فتح کند. بازیگران و عوامل فیلم Oppenheimer هم از حیث کارنامه جوایز شاید کم نظیر باشند. در اوپنهایمر 5 بازیگر برنده اسکار داریم:
بازیگران شامل پنج برنده اسکار هستند: کیسی افلک برای فیلم «منچستر کنار دریا»، سر کنت برانا برای «بلفست»، مت دیمون برای «ویل هانتینگ نابغه»، گری اولدمن با فیلم «تاریکترین لحظات» و رامی مالک با «بوهمین راسپودی». این بازیگران افتخار جایزه اسکار را تجربه کرده‌اند و به جز اینها یه نفر هم نامزدی اسکار را در کارنامه دارند: رابرت داونی جونیور، تام کونتی و فلورانس پیو.
این کارنامه پر بار عوامل در کنار نام کریستوفر نولان و حضور کیلین مورفی به عنوان ستاره فیلم نوید اثری را میدهد که حرفهای زیادی برای جایزه اسکار بعدی خواهد داشت.
فشار طاقت فرسا بر دوش کیلین مورفی
این ستاره دوست داشتنی سینما در فیلم اوپنهایمر بار مسئولیت متفاوتی را تجربه کرد. علاوه بر کاهش وزن برای رسیدن به ظاهر مناسب با رابرت اوپنهایمر او به معنی واقعی کلمه درگیر شخصیت و افکاری بود که رابرت اوپنهایمر بار آن را بر شانه داشت، دانشمندی که نتیجه آزمایشات او با بهایی سنگین مسیر تاریخ را به نوعی تغییر داد.
عوامل فیلم اوپنهایمر درباره این مسئله در مصاحبه‌های خود چند باری صحبت کرده‌اند. امیلی بلانت در مصاحبه‌ای گفته بود:
«حجم زیاد آنچه که او باید به دوش می کشید و بر دوش می کشید بسیار چشمگیر است»
یکبار هم از مت دیمون در ضیافت شام عوامل سازنده سریال پرسیده شد چرا کیلین مورفی در این مراسم حاضر نیست که جواب داده بود:
«او نمیخواست بیاید و با ما شام بخورد، او نتوانست. مغزش خیلی پر شده بود. وقتی آن نقش‌های بزرگ و این مسئولیت را بر عهده می‌گیری، احساس می‌کنی که به نوعی طاقت‌فرسا است.»
مورفی در این فیلم بازی برجسته‌ای ارائه داده و به عنوان یکی از بهترین نمایش‌های او توسط کریستوفر نولان شناخته شده است. او با نگاه عمیق و چند لایه‌ای به شخصیت اوپنهایمر، پیچیدگی‌ها و تضادهای درونی این شخصیت را به تصویر کشیده است.
شرایط نولان برای ساخت فیلم
پس از مدتها نولان برای ساخت فیلمش با کمپانی جز برادران وارنر قرارداد بست. او این بار با شرایطی خاص کار را با کمپانی یونیورسال کلید زد. نولان درخواست 100 میلیون دلار بودجه کرد که یونیورسال قبول کرد. البته این همه خواسته نولان نبود. او همین مبلغ را از کمپانی برای تبلیغات می‌خواست و بیست درصد سود ناخالص فروش اولیه فیلم به نولان تعلق گرفت. نولان 100 روز کامل پنجره اکران می‌خواست و به آن رسید. یونیورسال به نولان یک تعهد هم دیگر داد؛ نولان از یونیورسال پیکچرز قول گرفت 3 هفته قبل و بعد از استارت اکران، هیچ فیلم دیگری را اکران نکند.
فیلم اوپنهایمر چه زمانی اکران شد؟
نکته جالب توجه درباره زمان اکران فیلم اوپنهایمر نزدیکی آن به سالگرد بمباران اتمی هیروشیما بود. فیلم کریستوفر نولان دو هفته قبل از سالگرد فاجعه هیروشمیا اکران شد یعنی در 21 ژوئیه 2023 ( 30 تیر 1402). تابستان معمولا فصل رشد باکس آفیس‌ها هم هست و نولان قبل از این با فیلمهای «شوالیه تاریکی»، «تلقین» و «دانکرک» فروشه‌ای خوبی را در اکران تابستانی تجربه کرده است. یونیورسال با وعده اکران پنجره ی 100 روزه به سراغ نولان رفته بود و توانسته امتیاز پخش و اکران فیلم را به دست بیاورد.
فیلم اوپنهایمر برای چه رده سنی مناسب است؟
با توجه به محتوای فیلم درجه R برای درجه سنی فیلم اوپنهایمر در نظر گرفته شده است. با توجه به وجود برخی اشارات جنسی، دیالوگ‌ها و نحوه پوشش در تمام ایالت‌های آمریکا که این فیلم اکران می‌شود، محدودیت R در نظر گرفته شد. این اولین بار بود که پس از فیلم بی‌خوابی فیلم نولان با این درجه از محدودیت روبرو می‌شد. بی خوابی یا همان Inseption ساخته ی نولان در سال 2022 بود.
3 ساعت؛ 17 کیلومتر و 272 کیلوگرم
اپنهایمر طولانی ترین اثر نولان است. آسوشیتدپرس گفته اگر چاپ آیمکس فیلم را روی زمین قرار دهیم متراژی حدود یازده مایل را در بر می‌گیرد یعنی حدود 17 کیلومتر و وزنش هم می‌شود حدود 600 پوند یا همان 272 کیلوگرم.
بلیت اوپنهایمر
یونیورسال پیکچرز عهده دار توزیع و اکران فیلم است و از هم اکنون بسیاری از بلیت‌ها در آمریکا به فروش رفته‌اند. بهترین نسخه برای تماشای فیلم هم سینماهای ممتاز آیمکس 70 میلی متری هستند که تنها در 25 ایالت آمریکا وجود دارند.
3 بعدی بدون عینک
نولان در مصاحبه ای گفته بود عمق و کیفیت تصاویر به گونه‌ای است که بدون نیاز به عینک سه بعدی شما فیلمی در این کیفیت را تماشا خواهید کرد. به عبارتی در فیلم نولان با توجه به کیفیت کار، صفحه نمایش از میان برداشته خواهد شد و بیننده خود را در فضای فیلم احساس خواهد کرد.
نولان و غافلگیری تماشاگران با صدای مهیب در فیلم Oppenheimer
نولان پیش تر از این هم معروف بود با صداهای ناگهانی و مهیب به بیننده شوک وارد میکند این بار البته پای انفجار اتمی در میان است؛ اتفاقی که نولان برای آن هیچ جلوه ویژه‌ای به کار نبرده و با توجه به بازسازی انفجار، نولان از حجم صدای انفجار حداکثر استفاده را خواهد کرد و بینندگان با آن غافلگیر می‌شوند.
یک تضاد از جنس اکرانِ فیلم‌ها
همزمان با اکران فیلم اوپنهایمر، سینما شاهد اکران فیلم دیگری هم بود. اولی در فضای انفجار و قتل‌عام و انفجار اتمی و دومی در فضایی رنگارنگ و شاد؛ فیلم باربی. این تضاد در نوع خودش خاص است و مورد توجه اهالی سینما قرار گرفت.
چند دیالوگ ماندگار از اوپنهایمر و فیلمش
رابرت اپنهایمر:
«تا وقتی درکش نکنند از آن نمی‌ترسند و تا زمانی که از آن استفاده نکنند درکش نمی‌کنند. تئوری فقط تا همینجا می‌تواند شما رو جلو ببرد»
«اکنون من به مرگ تبدیل شده‌ام. ویرانگر دنیاها»
کیتی اوپنهایمر:
«دنیا در حال تغییر است. اصلاحات و رفرم. این لحظه شما است»
آیا میدانستید؟
- رابرت اوپنهایمر و آلبرت اینشتین همدیگر را می‌شناخته‌اند و این آشنایی بیشتر از 20 سال ادامه داشته و در سال‌های آخر زندگی اینشتین این دو نفر دوستان صمیمی بوده‌اند.
- به اندازه بودجه ساخت، فیلم کریستوفر نولان درخواست بودجه تبلیغاتی درخواست کرده است.
- 100 روز پنجره اکران برای فیلم در نظر گرفته شده است
- در فیلم اوپنهایمر، شاهد حضور کاراکتر آلبرت اینشتین هم خواهیم بود که نقش او را تام کانتی بازی میکند.
- شاهدان عینی می‌گویند رابرت اوپنهایمر پس از آزمایش ترینیتی فریاد میزده است «کار کرد، کرد!» و این یک لحظه بسیار حساس در زندگی او بوده است.
- بیشتر از 68 تن TNT استفاده شد تا صحنه انفجار آزمایش ترینیتی در فیلم اوپنهایمر فیلمبرداری شود و با توجه به ابعاد موضوع تنها یکبار این اتفاق امکان‌پذیر بوده و برداشت مجددی امکان نداشته است
- نمایشگرهای Nixie دیگر تولید نمی‌شوند و چیزی که ما در تریلر میبینیم مربوط به ساخته‌های شوروی سابق در دهه هفتاد میلادی است.
- پل شریدر کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس مطرح آمریکایی پس از حضور در اولین نمایش فیلم در نیویورک گفته بود این احتمالا بهترین و مهمترین فیلم قرن است. این کارگردان را با فیلمهای مهمی مثل گاو خشمگین، راننده تاکسی و آخرین وسوسه مسیح می‌شناسیم.
- امیلی بلانت و کیلیان مورفی قبلا در A Quiet Place Part II با هم در یک فیلم بازی کرده بودند.
- کریستوفر دنهام در سریال تلویزیونی منهتن به عنوان فیزیکدان (جیم میکس) بازی کرده است. او با این فیلم تنها بازیگری است که در دو تولید رسانه‌ای با موضوع بمب اتمی بازی کرده است.
- مایکل کین که دارای بیشترین سابقه و بازی برای کریستوفر نولان است در فیلم اوپنهایمر غایب است.
- هالیوود قبلا هم فیلمی با موضوع آزمایش ترینیتی و پروژه منهتن داشته است؛ فیلم Fat Man and Little Boy در سال 1989 اولین بود و حالا فیلم بزرگ نولان، دومین و احتمالا ماندگارترین فیلم با این موضوع است.
- مت دیمون بنا به خواست همسرش یک وقفه در کار بازیگری‌اش ایجاد کرده بود و در حال استراحت بود. این ماجرا البته یک استثنا داشت، اگر کریستوفر نولان تماس بگیرد و پیشنهاد بازیگری بدهد. این اتفاق افتاد و کناره‌گیری موقت مت دیمون از بازیگری کنسل شد.
- نولان گفته بود نام اوپنهایمر را اولین بار در ترانه‌ای روسی شنیده است. ترانه‌ای در آلبوم رویای لاکپشتهای آبی در این قسمت: «چگونه میتوانم پسر کوچکم را از اسباب بازی مرگبار اوپنهایمر نجات دهم»
سخن آخر
فیلم اوپنهایمر از مهمترین فیلمهای چند سال اخیر و سال 2023 است که انتظارات زیادی از آن و کارگردان آن کریستوفر نولان وجود داشت. اگر به تماشا یا دانلود فیلم Oppenheimer علاقه دارید یا حواشی بعد از اکران فیلم برایتان جالب است، در این صفحه می‌توانید تمام اخبار مربوط به آن را بخوانید و از تماشای آنلاین فیلم با کیفیت HD لذت ببرید.
